Thẩm Mặc thở phào, chỉ cần Âu Dương viện trưởng không sao thì không phải chuyện lớn:
- Thôi để ta tới.
- Không dám làm phiền đại giá.
Một giọng nói mạnh mẽ vang lên, Thẩm Mặc nhìn theo thấy Âu Dương Tất Tiến râu tóc bạc phơ, sắc mặt hồng hào đang đi nhanh về phía mình.
Thấy ông ta không sao cả, Thẩm Mặc cung kính vài thật sâu:
- Lão đại nhân bị kinh hãi rồi.
Âu Dương Tất Tiến xấu hổ:
- Không trông nom tốt cho đại nhân...
- Chỉ cần người không sao là được.
- Đúng là không sao, đánh nhau một cái là ta và các kỹ sư đã chạy ra từ cửa sau, mọi người lại đến kịp.
- Trùng hợp thôi.
- Có thể thấy trời chưa tuyệt đường người.
Âu Dương Tất Tiến qua tuổi tri thiên mệnh từ lâu, cười ha hả:
- Phía trước loạn lắm, mời đại nhân vào nhà kho ngồi.
Quy Hữu Quang thầm nghĩ:" Sao có người mời khách vào nhà kho uống trà?"
Thẩm Mặc biết ông ta đắm mình nghiên cứu, nên ít giao tiếp với người khác, cho nên không thấy gì, cùng lão đại nhân đi tới hậu viện.
- Ai đánh nhau thế?
Thẩm Mặc hỏi.
Âu Dương Tất Tiến thở dài không nói.
- Vì sao?
Âu Dương Tất Tiến khổ não bóp đầu, lẩm bẩm:
- Tới rồi biết.
Thẩm Mặc đành nhét nghi vấn vào trong bụng.
Phong cách kiến trúc công học viện mặc dù chưa thoát khỏi phạm trù truyền thống, nhưng mang sắc thái thực dụng rõ ràng rồi.
Thẩm Mặc thấy phòng học ở đây nhỏ hơn đời sau nhiều, chỉ có bục giảng và hàng ghế dài, không có bàn ngồi, hiển nhiên là vì để có thêm được nhiều người tới học.
Âu Dương Tất Tiến nói, ở trong thành Tô Châu nơi tất đất tấc vàng đành phải chấp nhận như thế thôi.
Thẩm Mặc gật đầu, y chẳng thể quản nhiều như vậy, nếu hình thức này nếu hiệu dụng, tất nhiên càng làm càng tốt, được người người hưởng ứng. Nếu không thích hợp với thời đại, chỉ có thể coi là thí nghiệm thất bại... Xem ra náo loạn vừa rồi bên ngoài, đả kích tự tin của y không ít.
Thẩm Mặc nhìn vào trong gian thực hành, thấy máy dệt, khung cửi, đồ theo... Phường lụa, phường bông mỗi bên chiếm nửa giang sơn, các ngành nghề khác gần như không nhìn thấy.
- Hiện giờ chỉ có hai môn học này.
Âu Dương Tất Tiến nói:
- Nguyên nhân chủ yếu là địa điểm, Tô Châu không xưởng bông thì xưởng lụa, cần nhiều công nhân nhất, thu nhập công nhân cao nhất.
Rồi cười tự trào:
- Hiện giờ ta mở miệng ra là nói tới thu nhập rồi.
Thẩm Mặc cười:
- Chỉ cần làm người dân có thể dựa vào sức mình kiếm sống thì trồng cấy hay làm công có gì khác nhau.
Âu Dương Tất Tiến vuốt râu cười, đôi khi nghĩ lại ông ta thật buồn cười, đường đường lại bộ thượng thư, lại bị tên tiểu tử này dụ dỗ chủ động từ chức, chạy tới đây tình nguyện làm việc không công cho y, người kỳ quái như mình, đoán chừng không tìm thấy người thứ hai.
Có điều nói cho cùng, nếu chẳng phải ông ta sẵn lòng, nếu không ai ép ông ta được? Âu Dương Tất Tiễn làm quan phụ mẫu lâu nau, biết dân chúng sống không dễ dàng, nên luôn tận lực giúp đỡ.
Có điều lần này gây họa lại chính là do phát minh của ông ta...
Âu Dương Tất Tiến dẫn Thẩm Mặc dãy cuối cùng, nơi đó có văn phòng, thư viện và nhà kho. Ban đầu ông ta sống trong viện nghiên cứu, nhưng nó đặt trên núi, cách đây 20 dặm, chạy đi chạy lại hai nơi, lão đại nhân chịu không thấy, nên chuyện hết tới đây, chiếm nhà khó làm phòng nghiên cứu.
Ông ta muốn khoe với Thẩm Mặc là một trong số thành quả nghiên cứu của mình, hành vân lưu thủy.
Cửa nhà kho mở ra, cái máy móc bộ dạng kỳ quái xuất hiện trước mặt Thẩm Mặc, theo Âu Dương Tất Tiến nói, đó là máy kéo sợi, nhưng Thẩm Mặc thấy nó giống công cụ nổ bỏng ngô.
Với nghề dệt, Thẩm Mặc rất am hiểu, dù sao nó là sản nghiệp trụ cột của Tô Châu.
Hiện giờ máy kéo sợi thông dụng vẫn dùng máy bàn đạp ba chân do Hoàng Đạo Bà phát minh, là phát minh lớn, nâng cao hiệu xuất công tác, xúc tiến nghề bông vải của Tô Tùng phát triển.
Nhưng hiện giờ nó trở thành chướng ngại sự phát triển nghành nghề, nhất là mấy năm qua, máy dệt tiến hành cải tiến, làm vải được dệt ra ngày càng nhanh, nhu cầu tăng lên nhiều, tốc độ máy kéo sợi này đã không đáp ứng được nữa.
Thêm vào thương nhân nước ngoài mua lượng lớn bông vải giá thấp phù hợp cho bình dân sử dụng, đơn đặt hàng tràn vào, nhưng chủ xưởng đối diện với cảnh "không bột chẳng gột nên hồ".
Lúc này viện nghiên cứu Tô Châu khai trương, hơn nữa lại do Âu Dương Tất Tiến đại danh đỉnh đỉnh tọa trấn, các chủ xưởng mừng rỡ, cầm những tập ngân phiếu dầy thỉnh cầu ông giúp cải tiến máy kéo sợi.
Âu Dương Tất Tiến cũng hi vọng viện nghiên cứu khai trương thành công, nên nhận các loại ủy thác, tập trung lực lượng cải tạo máy kéo sợi, cuối cùng sau hai năm nghiên cứu ra thứ máy này.
Âu Dương Tất Tiến đặt tên cho nó là "hành vân lưu thủy", có thể thấy rất hài lòng về nó.
Đối diện với cái máy này, Thẩm Mặc mù tịt, y căn bản không hiểu nguyên lý kết cấu của nó. Mỗi lần như thế y đều tự trách, biết thế trước kia học chuyên nghành máy móc có phải tốt không.
Có điều thực tế hiệu quả ra sao y vẫn nhìn ra được, Âu Dương Tất Tiến sai người biểu diễn ngay tại chỗ cho y xem, sợi vải kéo ra liên miên, đúng là rất nhanh, hơn nữa không cần công nhân thành thạo như loại máy cũ.
- Có điều...
Thẩm Mặc nói:
- Không thấy tốc độ tăng lên nhiều.
- Đây chỉ là một phần của máy kéo sợi thôi.
Âu Dương Tất Tiến tự hào nói:
- Nếu dùng hơn trăm cái thế này, nối liền với nhau, lại dùng guồng nước để chạy, đại nhân thấy có tăng lên không?
Mặc dù có chuẩn bị tâm lý nhưng vẫn bị lão đại nhân làm kinh ngạc, thử nghĩ xem một trăm cỗ máy, chạy suốt ngày đêm.
Hơn nữa chỉ cần một hai người vận hành, vừa tăng cường hiệu suất lại giảm thiểu cực lớn sức lao động, chắc chắn là phát minh mang tính cách mạng.
Thẩm Mặc trong lòng có vô số lời muốn nói, cuối cùng hội tụ thành một câu:
- Ông là thiên tài, thiên tài không ai sánh bằng. Là vị thần biến không thành có.
Chỉ có người từ tương lai tới mới hiểu nổi y vì sao kích động quên thân phận như thế.
Âu Dương Tất Tiến ban đầu tưởng y chửi mình, sau mới biết là khen mình, xấu hổ nói:
- Không phải công lao của một mình ta, trước tiên thứ này cải tiến trên cơ sở tiền nhân, sau đó là không có những người Tây mà đại nhân kiếm được thì ta cũng không giải quyết được bao khó khăn.
- Trước kia có thứ này ư?
Thẩm Mặc cả kinh, y chưa từng nghe nói tới máy kéo sợi dùng sức nước.
- Có, vẫn luôn có, kỳ thực ban đầu ta có chút ấn tượng xem được ở đâu rồi. Tìm kiếm một tháng trời cuối cùng thấy trong sách Nông thư của Vương Trinh, đó là phát minh thời Nam Tống. Khi đó ta hưng phấn nói cho người ủy thác nghe, kết quả là bị hất cho một bát nước lạnh.
Thẩm Mặc hỏi:
- Hẳn là người ta cũng biết, nhưng không cách nào đem sử dụng?
- Đúng là thông minh.
Lão đại nhân khen y, gật đầu nói:
- Bọn họ bảo ta, thứ này kỳ thực hiện tại đã có, nhưng sợi kéo không đều, còn dễ bị đứt, căn bản là vô dụng.
- Ồ, chắc là lão đại nhân không phục.
Thẩm Mặc cầm chén trà lên, ngẩn người:
- Vị gì thế?
Lão đại nhân cười:
- Ca cao đấy, có uống quen không?
- Quá quen ấy chứ.
Thẩm Mặc cười:
- Ngài kiếm đâu ra thế?
Thầm nghĩ thời đại hàng hải đã bắt đầu ảnh hưởng tới cuộc sống người dân rồi, đầu tiên là thuốc lá, tiếp đên là ca cao, không biết còn gì nữa.
Âu Dương Tất Tiến không ngờ y biết, nhưng lại bình thường ngay:
- Cũng phải Thẩm đại nhân còn thứ gì mà lạ nữa.
- Đúng là lạ thật.
Thẩm Mặc đưa tay ra:
- Lão đại nhân còn thừa cho hạ quan một ít.
Y nghĩ tới ngay con trai, muốn cho bọn chúng nếm thử.
