- Đại... đại... đại... đại nhân, ngài đang nói đùa phải không...
- Đương nhiên là nói đùa rồi.
Thẩm Mặc uống một ngụm trà, ung dung chuyển đề tài:
- Nếu không dám tạo phản thì phải dựa theo quy củ mà làm...
- Khụ...
Mọi người xốc lại tinh thần, mồ hôi chảy ra như tắm, cười khổ nói:
- Đại nhân vui tính quá, dọa chết chúng tôi rồi.
- Làm bầu không khí vui vẻ một chút mà.
Thẩm Mặc mỉm cười nói:
- Chư vị, nếu như muốn làm kế hoạch trăm năm, thì việc đầu cơ trục lợi là không thể thực hiện được, cần phải có đại khí phách, đại nghị lực, đại đầu tư mới được.
- Đại nhân mời nói.
Mọi người cũng đã phục hồi lại tinh thần, lắng nghe Thẩm Mặc giải thích.
- Chúng ta phải xác định được mục tiêu.
Thẩm Mặc liền trầm giọng nói:
- Chúng ta phải nâng cao cả về chất và lượng của các quan viên thuộc về chúng ta, mới có thể củng cố vị thế chúng ta ở trong triều.
- Đúng thế, đúng thế.
Việc này đương nhiên là tâm nguyện của mỗi người, nhưng mà bọn họ muốn biết làm cách nào để hoàn thành được nó.
- Trước tiên không được lưu luyến "Mãnh" hiệu đặc quyền nữa. Tộc đệ của các vị không phải lo cơm áo, nên một là tập trung vào đọc sách, hai là có thể mời danh sư, ba là có quyền uy dòng họ phụ trợ, thì lo gì không cạnh tranh được với các sĩ tử khác?
Thẩm Mặc chậm rãi:
- Để cho bọn họ quên đi may mắn, tử chiến đến cùng, ta không tin đường đường là đại thế gia, lại không thể có được người tài.
Mọi người nghe y nói liền hơi động lòng, nhưng cũng chỉ là hơi một chút, có người lại lo lắng nói:
- Thế nhưng sĩ tử Giang Nam đứng đầu cả nước, người đọc sách nhiều như nước dưới sông, tài cao tám đấu nhiều vô số kể. Nếu không có "Mãnh" hiệu che chở, thì số người có thể đậu sẽ còn giảm nhiều nữa.
- Không thể chỉ nhìn một mặt.
Thẩm Mặc lắc đầu nói:
- Tuy làm như vậy thì số người đậu quả thật sẽ giảm, nhưng chỉ có được tôi rèn trong khó khăn thì mới có thể thành người được, huống hồ lại bọn chúng lại được thực lực hùng hậu của các vị ủng hộ, đệ tử tinh anh không nên nhiều lắm, sẽ có cơ hội làm tướng nhiều hơn.
Dừng một chút lại nói:
- Hơn nữa các vị không nên chỉ nhìn bằng mắt, bị vật trước mắt làm mờ tâm trí... Đứng lên cao, nhìn xa hơn, nghĩ sâu hơn, xét cho cùng sĩ tử Giang Nam vốn phải cùng chiến tuyến với chúng ta, không nên biến họ thành đối thủ.
Lần này mọi người thật sự động lòng rồi, bọn họ không phải không biết, "Mãnh" hiệu làm giới sĩ lâm phản cảm tới thế nào, nhưng vì lợi ích của nó mang lại cho nên cũng nhắm mắt làm ngơ các phản đối. Làm như vậy sẽ gây ra hậu quả xấu, thật ra bọn họ cũng đã sớm nếm qua,, so sánh hai việc Chu Hoàn cấm biển, Hồ Tôn Hiến cầm biên mà nói, người trước bị quan viên Mân Quảng đồng lòng chống lại, dẫn đến thân bại danh liệt; nhưng người sau có thể vượt qua chống đối, vẫn áp dụng được chính sách cầm biên xuống, trong triều cũng có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng không thừa nhận cũng không được, quan viên Giang Nam đúng là không đồng lòng bằng người ta. Hơn nữa đối với thái độ của thân sĩ quê nhà còn có sự căm thù, điều này chính là do hệ quả xấu của "Mãnh" hiệu để lại.
Mọi người ngồi đây đã thực sự hiểu ra rồi, dù sao "Mãnh" hiệu chiếm được cũng là chiếm lấy số suất thi đỗ của tỉnh mình, lại không chiếm suất của Chiết Giang, Mân Quảng, người ta không hại lại thiệt đương nhiên là mừng rỡ ủng hộ khôi phục "Mãnh" hiệu. Nhưng đối với họ thì họ lại đắc tội với sĩ lâm trong tỉnh, điều ngu ngốc thế này sao họ không sớm ý thức được chứ?
- Vậy...
Những người còn đang cố gắng vớt vát không còn nói gì nữa, mọi người lại hỏi:
- Vậy nên làm thế nào bây giờ?
- Thật ra đã có tấm gương phía trước, hiện nay trong triều đình thế lực nào lớn nhất?
Thẩm Mặc lo lắng nói:
- Mọi người không biết sao?
- Đương nhiên là Sơn Tây bang.
Đây là việc trẻ em ba tuổi cũng biết.
- Bọn họ làm thế nào được vậy, các vị chưa từng nghĩ tới sao?
Thẩm Mặc quay sang nhìn Vương Dao nói:
- Bồ công, nhân tiện nói một chút, chẳng phải Tấn thương cũng đang làm theo cách này hay sao?
Vương Dao là đại biểu của Dương Châu thương hội, xem như một nhà với Tấn thương, nhưng lại ở khu vực thuộc về Đông Nam, điều này khiến Dương Châu thương hội trở thành cầu nối của hai bên... Trên thực tế cũng nhờ có Dương Châu thương hội hòa hoãn, nên mới không xảy ra xung đột quá lớn, mới có buổi tiệc đêm hôm nay.
Chính trị luôn luôn đi đôi với kinh tế, vì sao Dương Bác lại nhẫn nhịn Thẩm Mặc, vì sao Thẩm Mặc đang chiếm hết ưu thế lại thu tay, chính là bởi vì hai người đều là chính trị gia lão luyện, biết phải lấy đại cục làm trọng, nhưng đại cục là cái gì? Chính là thúc đẩy công thương nghiệp Đông Nam phát triển, tổng sản lượng kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ, mấy thương hội lớn đều có đủ lợi ích, cho nên xu hướng hợp tác đã áp đảo xu hướng đối đầu.
Thật ra lần này gặp mặt, Thẩm Mặc có thể không mời thương nhân Dương Châu tới, nhưng thứ nhất việc này liên quan đến lợi ích của bọn họ, nếu đặt bọn họ ở ngoài đương nhiên không thích hợp; Thứ hai Thẩm Mặc cũng muốn thông qua miệng Vương Dao để truyền lại ý muốn của mình tới Tấn thương tập đoàn... Như vậy sau này có chung vai sát cánh cũng chỉ có lợi mà không có hại. Cho nên Thẩm Mặc rất đại lượng mời bọn họ tới dự, đỡ phải sau này mất công gặp gỡ.
- Đại nhân quá khen.
Thấy từ chối không được, Vương Dao mỉm cười nói:
- Ta chỉ đơn giản nói hai câu.
Với giọng nói đều đều, hắn giải thích cho mọi người ý định của Tấn thương ở phương diện này: Một là bất kể tại Sơn Tây hay Dương Châu, Tấn thương cũng không tiếc tiền đầu tư để chấn hưng giáo dục, tộc có tộc học, thôn có thôn học, trong thành thì lập nhiều phường học. Hơn một trăm học đường này lớn nhỏ không giống nhau, đều được Tấn thương trợ giúp các loại phí, sĩ tử học ở học đường không cần nộp phí để học, thậm chí nếu gia cảnh bần hàn mà có năng lực thì còn nhận được trợ cấp. Điều này giúp rất nhiều người trước kia không có đủ điều kiện đọc sách, nay đã có thể có cơ hội. Người đọc sách nhiều hơn thì tỉ lệ người đậu cũng cao hơn.
Ngoại việc đầu tư cho cơ sở giáo dục, Tấn thương còn cố gắng thiết lập văn hội, truyền dạy cho những sĩ tử dự thi các phương pháp, kiến thức... Văn hội đầu tiên là chỉ hội do vua và các quan lập thành, nhưng sau đó đến thời Thành Hoá đã đổi thành một loại tổ chức giáo dục, thiết lập khắp nơi ở Giang Nam. Các văn hội lớn ở Tô Châu, Kim Lăng, Hàng Châu, Thiệu Hưng đều quanh năm giảng giải, bồi dưỡng tài nghệ cho các sĩ tử. Mặc dù ở Sơn Tây không có nhiều như ở Giang Nam, nhưng Tấn thương không tiếc của đầu tư, mời hàng loạt các danh sư chế nghĩa về, quanh năm không chỉ mở đàn dạy ở thành thị, mà còn di chuyển về tận nông thôn để giảng dạy, phổ biến kiến thức cho các sĩ tử nông thôn.
(chế nghĩa: tức bát cổ văn, một thể loại viết văn)
Vì có danh sư chỉ điểm, nên các sĩ tử khả năng chế nghĩa của các sĩ tử ngày một nâng cao, Tấn thương không chỉ thoải mái cấp đồ ăn, còn có khen thưởng cho sĩ tử, có thể nói đã hết lòng hết dạ. Nhưng làm như vậy hiệu quả thu được cũng rất rõ ràng, biến Sơn Tây từ một tỉnh có khoa cử lạc hậu, đã vươn lên ngang tầm với các tỉnh Giang Chiết. Thế cho nên một huyện nào đó mà thi không tốt, tất sẽ bị nói học đường và hội quán làm không tốt nhiệm vụ, đương nhiên sẽ phải cố gắng hơn.
Hai là chu cấp chi phí cho sĩ tử đi thi. Ở thời đại này, khoa cử là một việc rất tốn của, sĩ tử đi thi không những phải nghỉ làm, mà còn cần phải có chi phí để tiêu dùng, hơn nữa chi phí này càng ngày càng cao... Ngoại trừ mang theo lệ phí thi, thì ngoài sách, bút, ăn uống còn phải có chi phí chỗ ở. Sau khi thi đậu cử nhân còn phải mở tiệc mừng, lại còn năm sau tới Bắc Kinh, chi phí đi đường, thi cử và các loại khác còn nhiều hơn nữa.
Người đọc sách bình thường thường không có đủ sức. Xét đến cùng thì khoa cử chỉ là cuộc chơi của những kẻ có tiền. Sĩ tử bần hàn ra sức học hành, sau đó công thành danh toại, đề tên bảng vàng, bái tổ vinh quy cũng chỉ là chuyện có trong giai thoại mà thôi. Nhưng Tấn thương đã thay đổi điều này, với sự đầu tư hùng hậu về tiền của, chỉ cần sĩ tử có thể thi đỗ huyện học, thì bất kể là lẫm sinh, tăng sinh hay phụ sinh đều sẽ nhận được giúp đỡ của bọn họ. Nếu như sĩ tử lại trúng cử, Tấn thương không chỉ không nhắc tới khoản phí ngày trước, mà còn có thể vì sĩ tử đó kết giao quan hệ, mở rộng đường làm quan sau này.
