- Rốt cuộc mọi chuyện là thế nào? - Thẩm Mặc sầm mặt nói.
- Hồi đại nhân.
Lão Mã nói:
- Rùa có dường rùa, tôm có đường tôm, dù sao thì đều đi kiếm tiền mà... Tỷ như nói Vương Khải Minh, hắn mở một cửa hàng dầu, một tháng buôn một chuyến dầu cải từ Thông Châu, mở tiệm sống qua ngày. Không dối gạt ngài, hạ quan cùng các vị ở đây cũng đều mỗi người có mỗi nghề, có người xem bói ở cầu vượt, có người chép sách cho người ta, còn có người làm kế toán tại cửa hàng...
- Theo ta được biết, bổng lộc của thất phẩm kinh quan một năm là 90 thạch lương thực, 10 trượng vải, vả lại muối ăn còn miễn phí.
Thẩm Mặc không quá tin lắm:
- Tuy nói gạo ở kinh thành mắc, ở cũng không dễ, nhưng các ngươi phần lớn là từ bên ngoài tới làm quan, một nhà chưa tới ba bốn người, sao lại không đủ chứ?
- Đại nhân từng phong cương Tô Tùng, nhất định là cuộc sống xa hoa, chưa chịu qua tư vị nghèo, đương nhiên không biết những người đáng thương như chúng tôi.
Lão Mã lặng lẽ cười nói:
- Không sai, theo lý 90 thạch lương thực thì cũng đủ cả nhà sinh sống, nhưng những năm gần đây, có lúc nào phát đủ qua chưa?
Người bên cạnh cũng nhịn không được căm giận nói:
- Đúng thế, năm tốt nhất cũng chỉ phát hơn phân nửa, nếu gặp lúc vận khí không tốt, ngay cả phân nửa cũng không được chia, làm sao đủ để nuôi cả nhà?
- Lẽ nào kinh quan đều là cái dạng này sao? - Thẩm Mặc nhẹ giọng hỏi.
Lão Mã đáp:
- Đương nhiên không phải, các đại quan còn có đồng liêu ở các nha môn quan trọng, bọn họ có rất nhiều cách kiếm tiền, chỉ có mấy thanh thủy nha môn như chúng ta đây mới kiếm ăn thảm như vậy thôi.
/thanh thủy nha môn: đơn vị ít phúc lợi.
Thẩm Mặc suy nghĩ một chút, lại nói:
- Không nói đến trước đây, chỉ nói mấy năm sau khai phụ, không phải là không khất nợ bổng lộc rồi sao?
- Đúng là không khất nợ. - Mấy người lão Mã hận nghiến răng nói: - Hiện tại đều sửa thành "nạp viện" rồi.
- Nạp viện?
Thẩm Mặc thật sự chưa quan tâm qua việc này, bởi vì các huynh đệ của y nhà đều rất giàu có, duy nhất con quỷ nghèo Từ Vị, cả ngày ăn ở tại trong cung, căn bản không có khái niệm tiền, cũng không ai đề cập qua với y việc này.
- Nói là Hộ bộ Công bộ, tiền ít việc thì nhiều, tạm thi hành mấy cái lệ nạp viện, toàn thể kinh quan tự nguyện nạp phân nửa bổng lộc để sung quốc khố.
Lão Mã phiền muộn nói:
- Vốn nói là kế sách tạm thời, ai ngờ vẫn nạp cho đến nay, xem ra sắp thành lệ rồi...
Thẩm Mặc thật có chút tức giận, y vốn tưởng rằng sau khai phụ, hàng năm đều cung cấp một số bạc đáng kể cho triều đình, hẳn là có thể làm cho tài chính quốc gia rộng rãi một chút, ai ngờ vẫn đâu lại vào đấy, lại không biết số tiền mình cực khổ kiếm được đã chảy đi đâu hết rồi.
- Các đại nhân chế định chính sách tự nhiên không để bụng, bọn họ có địa phương quan biếu kính, căn bản không trông chờ vào chút bổng lộc này để sống.
Lão Mã lải nhải lên án:
- Đối với những chi ma lục đậu quan như chúng tôi, nếu như không làm việc khác, cả nhà già trẻ đều phải chết đói.
- Đi làm việc hết đi, người nên nhập hàng thì nhập hàng, người nên bán hàng thì bán hàng, coi ta không tồn tại là được rồi.
~~
Mặc dù Thẩm đại nhân không giống giả bộ, nhưng mọi người ai cũng không dám đi, đều thành thật đi cùng y, nhưng không có tiếng nói chung. Lão Mã chịu không nổi loại áp lực này mới nói:
- Để tôi pha trà cho đại nhân.
- Tiết kiệm lá trà đi, nước trắng được rồi.
Thẩm Mặc mỉm cười nói, cũng không biết là lời muốn nói, hay là thương cảm thật.
Ngồi thêm một lúc, ngay cả Thẩm Mặc cũng thấy buồn chán, y liền nói với lão Mã:
- Giới thiệu một chút chức trách của Ti kinh cục chúng ta đi?
- Vâng.
Lão Mã nói:
- Nam triều Lương thái tử quan thự có Điển kinh cục, Bắc Tề có Điển kinh phường, cái tên Ti kinh cục này xuất hiện từ Tùy triều, chưởng quản kinh thư, điển chế, đồ thư, công văn in ấn và cất giữ, cùng với chức trách sao chép giảng chương.
- Vậy đồ thư của cục ta hẳn là không ít rồi? - Thẩm Mặc hỏi.
Mặt lão Mã đầy cổ quái nói:
- Cũng không ít, không so được với Văn Uyên các, cũng không so được với Hàn Lâm viện.
Văn Uyên các chính là thư viện của hoàng đế; mà Hàn Lâm viện, chính là thư viện quốc gia.
Thẩm Mặc lại không để ý đến nước lạnh của hắn, đứng dậy nói:
- Đi, dẫn bản quan đi xem tàng thư.
- Cái này, nên để ngày khác đi?
Lão Mã cùng chúng quan lại đồng loạt khuyên nhủ:
- Ở đó nhiều bụi bặm, không khí không tốt, để chúng tôi quét dọn trước rồi đại nhân lại đến.
- Ta không phải là người chú ý.
Thẩm Mặc mỉm cười liền đi ra ngoài. Khi đi vào lão Mã đã chỉ cho y vị trí của tàng thư các, vậy nên y đi thẳng đến cửa, thấy không có khóa liền đưa tay đẩy ra hai cánh cửa.
Phía sau là đám người lão Mã đang vội vã đi theo, cả đám tim đập nhanh, miệng khát lưỡi khô, giống như sắp bị bắt kẻ thông dâm vậy.
Đợi bụi tan hết, Thẩm Mặc nhìn vào bên trong, chỉ thấy từng hàng giá sách cao to, chất đầy cả gian phòng rộng rãi. Y không khỏi cười nói:
- Chúng ta quả nhiên nghèo đến nỗi chỉ còn lại sách.
Lão Mã vội vàng tiếp lời:
- Đúng vậy đại nhân, sách có gì hay đâu, sắp buổi trưa rồi, chúng ta ăn cơm đi...
Mọi người nhao nhao nói tiếp:
- Chúng ta đón gió cho đại nhân, đi tửu lâu tốt nhất, ngài mau ra đây đi.
Loại giấu đầu hở đuôi này làm cho Thẩm Mặc cảm thấy hiếu kỳ, y thản nhiên cười nói:
- Không cần ăn cơm vội, đợi ta đi một vòng coi tình hình bảo quản tranh sách thế nào.
Lúc này không khí bên trong đã có phần thoáng đãng, y liền cất bước đi vào.
Ban đầu Thẩm Mặc còn mỉm cười, nhưng càng đi vào trong vẻ mặt càng ngưng trọng, đến khi quay trở ra, vẻ mặt âm trầm đến sắp chảy nước rồi.
Đám người lão Mã mặt thoáng như màu đất, thậm chí có người mắt lộ ra hung quang, muốn giết người diệt khẩu, chỉ là nhìn đám hộ vệ cao lớn vạm vỡ bên người y, mới nuốt nước bọt, thụt cổ lại, ngoan ngoãn chờ chết.
Ngươi nói sao đây? Thì ra Thẩm Mặc phát hiện, ngoại trừ mấy hàng giá sách bên ngoài cùng, sách ở trên giá coi như còn nguyên. Nhưng càng đi vào bên trong thư tịch lại càng thưa thớt, đến mấy hàng cuối cùng thì trên giá đã trống không, ngoại trừ bụi cái gì cũng không có.
~~
Không cần hỏi, Thẩm Mặc cũng biết số sách đó đi đâu hết rồi, nhất định bị số quan viên nghèo đến trên răng dưới caltut này lén bán đi hết rồi. Chuyện này không ai tra hỏi còn dễ nói, một khi bị điều tra, toàn cục hết thảy đều phải hoạch tội, cả Tẩy mã vô tội là y cũng chạy không thoát.
Thấy Thẩm Mặc vẻ mặt âm trầm, mọi người liền lũ lượt quỳ xuống đất, sợ hãi nhìn Tẩy mã đại nhân, đều phỏng đoán ngày hôm nay phải vào nhà lao ăn cơm rồi.
Thẩm Mặc cũng không phát tác, y chỉ mệnh Tam Xích viết giấy niêm phong lại cửa kho, đợi làm xong thì vẻ mặt của y cũng khôi phục bình thường, thản nhiên nói:
- Đứng lên hết đi, không phải là muốn đi ăn cơm sao?
Mọi người không dám động.
Thẩm Mặc cười mắng một tiếng:
- Còn muốn ta nâng hả?
Sáu người đành phải đứng dậy, ủ rũ đi theo Thẩm Mặc ra ngoài.
- Tinh thần lên hết coi.
Khi sắp rời khỏi viện tử của Ti kinh cục, Thẩm Mặc khẽ quát một tiếng:
- Đừng để cho người khác chê cười.
Mọi người vội vàng cố nặn ra nụ cười, chỉ là nghe thế nào cũng giống một đám cú, dẫn tới người xung quanh đều ghé mắt, họ thầm nghĩ chắc ăn cái gì không tiêu hóa được à?
Được lão Mã dẫn dắt, mọi người đi tới con đường sát Chiêm sự phủ có một gian "Văn khôi tửu lâu". Thẩm Mặc muốn chọn bao sương tầng trên cùng, rồi bảo chưởng quỹ mang lên rượu và thức ăn tốt nhất.
Nếu như bình thường, đám gia hỏa mồm nhạt tênh tếch này nhất định sẽ thầm nước bọt, hân hoan nhảy nhót, nhưng ngày hôm nay thật sự không có nổi tinh thần, cả đám ủ rũ, nhìn cũng không dám nhìn Thẩm Mặc một cái.
Thẩm Mặc bưng ly trà khẽ uống một ngụm, nhìn lão Mã một cái rồi thản nhiên nói:
- Nói đi, chuyện là sao? Sách đi đâu hết rồi?
- Hồi đại nhân:
Trên mặt lão Mã đã không còn vẻ căm giận bất bình như hồi nãy, mà là sợ hãi nói:
- Một bộ phận bị chư vị đại nhân mượn đi, đây là phần chính. Còn một phần... bị chúng tôi bán rồi.
- Có thể tìm về được không? - Thẩm Mặc hỏi.
- Đều quá muộn rồi.
Lão Mã nói:
- Sách bị các đại nhân mượn từ trước đến nay là bánh bao đánh chó, có đến mà không có về, bán cho các tiệm sách, càng không biết rải rác đi đâu hết rồi.
- Tiền nhiệm Tẩy mã là ai? - Thẩm Mặc hỏi.
- Trước kia là giảng quan của Cảnh Vương phủ, đương nhiệm Lễ bộ tả thị lang, Viên Vĩ Viên đại nhân.
Lão Mã nói:
- Nếu nói lời phạm thượng. Chính là bởi vì Viên đại nhân quá buông thả, chẳng quan tâm gì đến Ti kinh cục, mới làm cho phần lớn thư tịch bị thất thoát...
