Nhưng hộ bộ thượng thư Cao Diệu là người không dám đắc tội với ai, cấp cho ai, cấp bao nhiêu không dám quyết, đi tìm Từ Giai cho ý kiến.
Thực ra Từ Giai cũng hoàn toàn chẳng định để Cao Diệu quyết định, lệnh ông ta triệu tập mấy vị bộ đường tới Vô Dật điện gặp gỡ.
Mấy vị bộ đường hay tin vội vàng tới ngay, thế là chớp mắt thượng thư lại, hộ, binh, công lễ đủ cả. Thiếu một hình bộ thượng thư.
Người nội các rất bất ngờ, họ tính chỉ có 4 vị tới nên chuẩn bị bốn ghế, giờ thêm một vị, đành vội vàng kiếm thêm cái nữa.
Từ Giai bước chân nặng nề đi tới sau bàn lớn ngồi xuống, động tác vẫn thong thả làm người không nhận ra được điều gì. Từ Giai mỉm cười nói:
- Ngồi cả đi... Cao bộ đường sao cũng tới? Chẳng lẽ lễ bộ có chuyện gì phải chi tiêu.
- Không có.
Cao Củng vẫn thế, tựa hồ thiện ý Từ Giai phát ra biến mất hết trong không khí:
- Hạ quan tới xin tiền lương.
Từ Giai gật đầu không nói, công bộ thượng thư Lôi Lễ lên tiếng:
- Cách ngày phát lương còn một thời gian nữa, đâu cần vội như thế?
Cao Củng hừ một tiếng:
- Các vị tất nhiên không gấp, nhưng lễ bộ đâu giống các vị, năm mới lễ tết là người thắp hương bái phật liên miên. Chúng tôi trên dưới hơn trăm người dựa mỗi chút lương còm này mà sống thôi.
Rồi cười với Từ Giai:
- Vả lại lễ bộ ít người, hạ quan cũng không tham, không cần trả đủ số nợ các năm trước, chỉ cần phát đủ lương năm nay là được, tổng cộng chưa tới 1 vạn lượng, các lão thương xót, phát chút thịt muỗi này.
Lỗi Lễ bị ông ta chọc cười:
- Một vạn lượng mà là thịt muỗi thì con muỗi này phải to như voi.
Mọi người cười rộ lên, Từ Gia đưa tay ngăn lại, nghiêm mặt nói:
- Quách bộ đường quản lại bộ, quan viên thiếu lương hai kinh mười ba tỉnh đem oán khí đặt hết lên người ông ấy, chỉ cần ông ấy không có ý kiến, ta tất nhiên đồng ý.
Từ Giai đã quả bóng sang Quách Phác.
Quách Phác tuy là đồng minh của Cao Củng, nhưng đó là khi đấu tranh, còn luận chính sự thì việc nào ra việc nấy:
- Đợi gạo vào nồi đâu chỉ mỗi mình lễ bộ? Hà Nam, Thiểm Tây, Vân Nam, Quý Châu hơn nửa năm chưa phát lương rồi... Thủ phụ, dù là làm việc cho nhà địa chủ, cuối năm cũng không thể không trả tiền, nếu không bọn họ sẽ phá, cuối cùng thiệt thòi vẫn là địa chủ thôi.
Quách Phác cũng chả vừa, muốn ông ta tỏ thái độ chứ gì, được thôi, ông ta lôi hết tất cả mọi người vào.
Từ Giai vờ như không hiểu lời châm chích của ông ta, chậm rãi gật đầu:
- Quách bộ đường, bên lại bộ cần bao nhiêu?
- Hạ quan biết triều đình khó khăn, dù có giảm có bớt cũng phải cần 170 vạn.
- Nhiều thế?
Các vị bộ đường hít một hơi khí lạnh.
- Đó mới chỉ là phát lương chín tháng thôi đấy, nếu đem tiền nợ nhiều năm tích lũy lại thì hơn 400 vạn cũng không đủ.
Quách Phác sợ bọn họ mỗi người một câu phá hỏng việc của mình, vội bổ xung.
Mọi người đang than thở Cao Củng lạnh lùng nói:
- Có thể thấy Đại Minh đã vượt biên chế tới mức độ nào.
Ông ta từng là lại bộ, lời nói đương nhiên là có giá.
Từ Giai cau mày:
- Hôm nay chỉ bàn dự toán, không bàn cái khác, nếu không cứ lan man thì ba ngày ba đêm cũng chưa xong. Lôi bộ đường nói bên công bộ đi.
- Công bộ kỳ thực hao phí cực lớn, nhưng suy tính tài chính triều đình, hạ quan cố gắng bỏ đi những công trình không khẩn cấp...
Sau một hồi dạo đầu thanh mình Lôi Lễ đi vào chính đề:
- Hai cung tốn 150 vạn, Ngọc đàn 70 vạn, trị thủy hoàng hà 80 vạn...Tổng cộng là 300 vạn lượng.
- Sao nhiều thế?
Mọi người bùng nổ:
- Mấy cung năm nào cũng tu sửa, tốn kém nhiều lắm rồi, sao vẫn chưa xong.
Lôi Lễ đáp:
- Khí phái của hoàng gia, tôn quý của đế vương dựa vào hai chữ "trang hoàng", chỗ nào không nhìn thấy còn tiết kiệm được, còn chỗ thấy được vạn lần không thể tiết kiệm
Có người hỏi:
- Ngọc đàn vì sao tốn kém thế? Làm bằng vàng à?
- 70 vạn còn là tiền vật liệu thôi đấy, chi phí dân phu công bộ chưa viết vào, chuẩn bị kiếm chỗ khác bù đắp đây.
- Vậy trị thủy sao tốn kém ít thế?
Vì mỗi lần trị thủy Hoàng Hà là phải trăm vạn, cho nên họ mới hỏi như vậy.
- Hừ tiết kiệm được cho triều đình không tốt à?
Lôi Lễ mắng:
- Chẳng lẽ các vị uống phải thuốc lú rồi.
- Tiết kiệm thì tốt, nhưng liên quan tới an nguy quốc dân, không được vì tiết kiệm mà bớt xén vật liệu.
Cao Củng đại biểu mọi người nói.
- Cao đại nhân cho ta mượn lá gan cũng không dám.
Lôi Lễ nghiêm túc nói:
- Thẩm đại nhân khi làm kinh lược đông nam tiến cử một nhân tài trị thủy, ta phái hắn tới nha môn hà đạo, kết quả người này đúng là bất phàm, thiết kế phương an cực kéo léo, làm lượng công trình giảm rất nhiều, chi phí bớt được một nửa.
- Có chuyện này sao?
Mọi người kinh ngạc không thôi.
Thủ phụ đại nhân lên tiếng:
- Đúng vậy, người đó là Phan Quý Tuần, lão phu còn đích thân hỏi tới, đó là nhân tài hiếm có. Chủ động nghĩ cách giảm gánh nặng cho triều đình mới là chia sẻ khó khăn với đất nước, chứ không phải chỉ biết đưa tay ra đòi tiền.
Các vị đại nhân bị nói cho xấu hổ, nói không còn hăng nữa.
Từ Giai nhấp một ngụm trà:
- Ai muốn đòi nợ nữa tiếp tục đi.
Binh bộ thượng thư Giang Đông vốn là tổng đốc Kế Liêu, vì bệnh không chịu được vùng kham khổ kia, triều đình thông cảm, cho về làm binh bộ thượng thư không phải trú ở bên cương nữa.
Giang Đông gian nan ho mấy tiếng mới nói:
- Ta có lời mất hứng, nhưng không nói không được. Nay Bạch Liên Giáo Tứ Xuyên làm phản, Lý Á Nguyên Quảng Đông làm phản, phương bắc chiến hỏa không ngừng, quân giới phải mua... Ta biết triều đình có cái khó, nhưng muốn bi kịch Thát Đát tới Thông Châu như năm nay, ít nhất phải có 400 vạn.
Dù con số lớn hơn bất kỳ bộ nào nhưng mọi người đều gật đầu.
Từ Giai mặt lạnh tanh hỏi:
- Còn ai muốn tiền nữa.
Người duy nhất chưa lên tiếng là Cao Diệu, nói:
- Hộ bộ cũng có chi tiêu, ông trời không biết làm sao hạn hán liên miên, bách tính thực sự không còn đường sống nữa, bán con bán cái, bỏ nhà mà đi phổ biến lắm rồi, có nơi nghe nói còn ăn thịt người...
Nói tới đó hai mắt đỏ hoe:
- Hoàng ân vời vợi, hoàng thượng miễn phú thuế cho những địa phương đó, còn muốn hộ bộ chẩn tai... Ít nhất phải có 300 vạn... Hai huyện Uyển Bình, Đại Hưng ngay dưới chân thiên tử mà dân bỏ đi bảy phần mười rồi, ta thật không biết để mặt mũi vào đâu.
Nói rồi không ngờ thương tâm rơi lệ.
Nhưng Từ Giai chẳng động lòng, ông ta sớm tu luyện được mắt lửa ngươi vàng, biết đám người này ai cũng có tuyệt kỹ, giả khổ giả tốt, chẳng qua vì muốn thêm ít tiền. Nhưng tiền trong tay ông ta chỉ có ngần đó, sao chia đủ được.
Từ Giai cầm giấy lên xem con số, nói:
- Dự toán của các vị là 1170 vạn lượng, con phải cấp 100 vạn lượng cho hoàng thượng tu luyện. Nhưng trong tay ta ính tròn chưa tới 900 vạn lượng.
- Không phải thị bạc ti mang tới 1000 vạn lượng sao?
Cao Củng thắc mắc.
- Mấy năm qua vay của Nhật Thăng Long hơn ngàn vạn lượng, mỗi năm phải trả 100 vạn.
Cao Diệu giải thích.
Cao Củng thở dài:
- Đúng là tức cười, hộ bộ Đại Minh ta mà còn kém một cái tiền trang, nếu không có thị bạc ti chẳng phải tất cả đã treo cổ hết rồi?
Cao Diệu xấu hổ nói:
- Thực ra quốc thuế thu không ít, nghe nói có nơi thu thuế tới năm Gia Tĩnh thứ 60 rồi, nhưng tới quốc khố xưa nay chẳng được một phần mười.
- Đây là quy củ chó má gì thế.
Cao Củng tức giận:
- Triều đình làm kẻ xấu, béo bở thì rơi vào tay đám tham quan địa phương, ngu xuẩn! Ngu không gì sánh bằng.
Mọi người biến sắc, thầm nghĩ:" Cao Túc Khanh ngươi quá to gan rồi, ngay cả tổ chế của thái tổ cũng dám chửi... Có điều chửi quá đúng."
